Het einde van de reis in het Deense Waddengebied komt in zicht met mijn bezoek aan het derde, meest zuidelijke bewoonde Deens waddeneiland dat tussen de het Duitse Sylt en het Deense Mandø ligt. Een comfortabel reis na de onverharde éénbaansweg over een laagwaterdijk van het piepkleine Mandø  naar de vaste wal. Ik rij over een betonnen dijk in het Wad op een tweebaansweg van 9 kilometer  met parkeerplaatsen naar Rømø.

Als ik naar de grootte van het eiland en naar de dorpjes en de haven kijk, denk ik aan Terschelling. Voor zekerheid haal er toch maar de statistieken erbij en…ik zit wel goed fout met mijn gevoel. De landoppervlakte van Rømø is zo’n 40 vierkante kilometer en er wonen zeker minder dan zeshonderd mensen, een aantal dat nog steeds daalt. Om goed te vergelijken  surf ik naar wat data over de Nederlandse TVTAS:

Waddeneilanden Nederland	Landopper- vlakte   in km2	Aantal inwoners	Groei of daling aantal bewoners
Texel	162	13585	–
Vlieland	36	1132	+
Terschelling	86	4906	+
Ameland	268	3654	–
Schiermonnikoog	44	932	–
Totaal	596	24209

Bron: allecijfers.nl

Rømø lijkt dus meer op Schiermonnikoog qua inwoners en landoppervlakte. Het aantal inwoners van het Deense eiland daalt net als op Schiermonnikoog gestaag. De gastvrouw van de VVV die ik als eerste spreek, maakt zich hier zorgen over: ‘De meeste jonge mensen vertrekken en komen niet terug als inwoner.” Begrijpelijk: daar waar zelfs Vlieland en Schiermonnikoog over scholen voor voortgezet onderwijs beschikken, houdt het op Rømø op bij kinderopvang. Oftewel, er is op dit eiland geen blijvend perspectief voor mensen die kinderen willen of al hebben.

Mijn eerste vergelijking van Rømø met Terschelling kwam door de hoeveelheid dorpjes en kernen waarvan de laatste er twaalf officiële woonplaatsen kent. Rømø kent er elf:

• In het zuiden de havenplaats Havneby met opmerkelijk veel Nederlandse garnaalvissers gelieerd aan Klaas Puul BV en de veerdienst naar het Duitse waddeneiland Sylt,
• een kleine badplaats Lakolk aan de Noordzee,
• negen over het eiland verspreide gemeenschappen van noord naar zuid zoals Juvre (ook militair oefengebied), Toftum, Bolilmark en Kongsmark

Brede stranden

Ook in een ander opzicht doet Rømø denken aan onze TVTAS-eilanden als het gaat om de vraag: Wie heeft het grootste recreatieve strand? Het Deense Rømø claimt het breedste strand van Europa te hebben. Ik heb het even opgemeten en kom op de breedste punten van het eiland in het uiterste noorden en uiterste zuiden van het eiland tot maximaal twee kilometer breedte. Ik moet de Denen gelijk geven, zij hebben het breedste en daar mag je gemotoriseerd met auto, scooter of motor elke dag van genieten. Op het strand. Deze faciliteit van hun breedste strand  buiten ze commercieel maximaal uit met een motorfestival waar meer dan 10.000 mensen op afkomen. Het strand als domein van mens en motor. TT on the beach. Dat is voor onze Nederlandse Wadden een brug te ver. Houden zo, lijkt me.

Ter vergelijking: Schiermonnikoog zegt 1 kilometer strandbreedte te hebben, maar ik heb ook metingen van Decisio gelezen die voor dit eiland niet verder komen dan 500 meter, net als Ameland. Terschelling eindigt in de competitie Wie heeft het grootse strandzand van Europa dan als derde met 300 meter breedte. Naast het podium, zij het niet met lege handen, staan Texel met 80 meter en Vlieland met 70 meter. Voor de goede orde en terzijde: ik heb het niet over zandoppervlaktes want dan zie ik onmiddellijk het Oerd, de Vliehors en de Boschplaats als onvergelijkbare grootheden opdoemen. Ik weet het, ik doe de Duitsers te kort. Volgend jaar neem ik jullie in het Duitse deel van de internationale Waddenzee onder de loep. Noch ein bisschen Geduld, bitte.

Tenslotte. Daar waar onze TVTAS-eilanden bestuurlijk zelfstandig zijn, hoort Rømø bestuurlijk bij de gemeente Tønd. Besturen op afstand dus. Net als speelgoedautootjes? Ik ben benieuwd of een zelfstandig eilander gemeentebestuur van dit Deense Waddeneiland net zo met  gemotoriseerde vervoer op de stranden om zou gaan als de bestuurders op afstand. Wie het weet, mag het zeggen.