7. Op het Deense Wad: Rømø, walvisvaarders en Nederland

Het laatste deel van mijn fietsende ontdekkingstocht over het eiland bracht mij in het noorden, vlakbij Juvre, bij een gebouw van zo’n vierhonderd jaar oud. Van de buitenkant zie je twee gebouwen opgetrokken uit rode bakstenen, voorzien van rode deuren onder donker bruine, daken van riet. Tegen betaling van 50 Deens kronen, ongeveer €6,70 kom ik in het museum Kommandørgården, een voor die tijd groot huis met stallen van een voormalige kapitein van de walvisvaart, kommandør genoemd. Als je over de drempel van dit museumhuis stapt, waan je je in de tijd van het zeemans- en boerenleven tussen 1700 en 1900.

het museum Kommandørgården

Man/vrouw

Visserij was naast de koopvaardijvaart in de 18e en 19e eeuw een belangrijke bron van inkomsten voor eilanders. Jonge mannen vanaf 10 jaar zochten op zee hun baan. De vrouwen bleven thuis en bestierden de boerderij, de huishouding en een groot deel van de sociale activiteiten.  Ook kwam het voor dat vrouwen voor rechter speelden.Een eilander vrouw was al een vroeg ‘de man van het huis.’

De mannen voeren voor de walvisvaart uit naar Groenland op een schip met een man of veertig waarvan een groot deel was aangemonsterd in Hamburg en Amsterdam. De invloed  van die Nederlandse mannen was dermate groot dat in de loop der tijden het gebruik van Nederlandse voornamen in zwang komt. Zo wordt Niels Cornelis, Søren Sibrandt en Anders wordt omgedoopt tot Arendt.

Kaapvaart

Op onze Nederlandse Waddeneilanden komen we nog vele commandeurshuizen tegen. Ze zijn herkenbaar aan de dubbele rij uitstekende steentjes in de voorgevel. Had een huis een een enkele rij, dan betrof het een stuurman. Op Ameland staan er fraaie voorbeelden van, net als op Terschelling. Ook Vlieland en Schiermonnikoog tonen nog stenen herinneringen aan de kaapvaart van weleer. Zo hebben Rømø en Nederland hebben meer met elkaar te maken dan de enkel de moderne garnalenvissers van Klaas Puul in  Havneby. Met dank aan een goed geconserveerde commandeurswoning op Rømø. De reis was het meer dan waard.

Reacties
Alle reacties
Reacties