Tien punten plan
In 2025/26 vindt de aanbesteding plaats voor de concessies, zeg maar vergunningen, voor de veerdiensten van en naar de vier Friese Waddeneilanden. Als voorbereiding op die aanbesteding stelt de overheid een Nota van Uitgangspunten vast. Iedereen kan over die nota tot 27 mei zijn of haar zienswijze indienen bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Op 23 april 2024 hebben Remi Hoeve (oud-gemeenteraadslid, Hoorn, Terschelling) en Henk Tameling (schrijver, Hoorn, Noord-Holland) hun zienswijze aan de leden van de gemeenteraad van Terschelling aangeboden onder de titel van De toekomst van de veerboten voor de Friese Waddeneilanden 2029-2059.
Op basis van de Concept Nota van Uitgangspunten Friese Waddenveren van 17 februari 2024 van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en op basis van de uitkomst van de openbare debatbijeenkomst van de gemeenteraad van Terschelling in Midsland op 17 april komen wij tot de volgende zienswijze op de toekomst van de veerboten voor de Friese Waddeneilanden. Wij formuleren deze aan de hand van de volgende tien uitgangspunten.
Tien uitgangspunten voor de veerdiensten van de toekomst
- Samenwerking: in de concessievoorwaarden wordt opgenomen dat de concessiehouders voor oost en west samenwerken voor vier Friese Waddeneilanden op gebied van passagiers- en vrachtvervoer.
- De samenwerkende rederijen hebben ieder hun eigen juridische status, delen de overwinst met de eilanden, implementeren gebruikersparticipatie, geven inzage in hun verlies-en winstrekening en ontvangen na 15 jaar bij positieve werking weer een concessie voor 15 jaar.
- Public-private samenwerking: De rijksoverheid least duurzame veerboten voor passagiers- en vrachtvervoer en verhuurt deze aan de concessiehouder.
- Kostenbeheersing: kostenreductie door gezamenlijke kaartverkoop en backoffice. Minder energieverbruik door variatie in schepen en afvaarten; passagiers en vracht gescheiden.
- Duurzaamheid: Duurzame schepen en duurzaam inzet van schepen; de overheid least elektrische veerboten en verhuurt deze aan de rederijen; de rederijen werken met variabele vaarschema’s voor drukke (april t.m. september) en minder drukke (oktober t.m. maart) perioden en zetten verschillende soorten schepen in om energie te besparen. De consument krijgt variabele prijzen. De concessieverlener is verantwoordelijk voor de infrastructuur om duurzaam te kunnen varen
- Participatie: Gebruikers van de veerdiensten krijgen invloed op uitvoering van beleid (reistijden, hoeveelheid afvaarten, kwaliteit dienstverlening, aanbod horeca). Eilandbewoners kunnen tegen een nader vast te stellen prijs aandelen verwerven in de rederij-ondernemingen die de concessie verwerven.
- Lokaal investeringsfonds: De concessiehouders doneren uit rendement boven een afgesproken percentage jaarlijks een bedrag per gemeente aan een investeringsfonds. De gemeenteraden van de vier Waddeneilanden beschikken en beslissen ieder afzonderlijk over bestedingen uit een investeringsfonds per eiland.
- Inzage in boekhouding: Autoriteit Consument Markt en de Rekenkamer van Provincie Fryslân krijgen inzage in de financiële jaargegevens van de concessiehouders bij voorstellen voor tariefsverhoging.
- Totaalpakket: de rederijen dragen zorgen voor 24 uurs vervoer, voor algemene en specifieke doelgroepen zoals scholieren, forensen en werknemers van de wal.
- Samenleving: Het personeel van de veerdienst vervult een belangrijke rol in de samenleving op de eilanden en aan de wal. De concessiehouder respecteert deze situatie en zorgt voor een evenwichtige verdeling van woonplaats van personeel tussen de wal en de eilanden.
Remi Hoeve, Hoorn (Terschelling), Henk Tameling ( Hoorn, Noord-Holland)
