Waarom is de Waddenzee een door de Unesco erkend erfgoed? Wat zijn andere voorbeelden van Werelderfgoederen in Nederland?
De Waddenzee is een internationale zee langs de kust van Nederland, Duitsland en Denemarken die in Den Helder begint en eindigt in Denemarken bij de vissersplaats Esjberg. Of andersom, het is maar hoe je het bekijkt. De Waddenzee wordt in Duitsland aangeduid met Wattenmeer en in Denemarken met Vadehavet.
De hele Waddenzee is ongeveer 500 km lang en 20 km breed, dus in totaal zo’n 10.000 vierkante kilometers. Het Nederlandse deel van de internationale Waddenzee bedraagt zo’n 2400 km2 . De Waddenzee als Wereld Erfgoed is wat groter dan de natuurlijke Waddenzee, namelijk ruim 12.000 km2 omdat ook het overgangsgebied naar de Noordzee wordt meegerekend.
Een werelderfgoed is iets dat cultureel en/of natuurlijk wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld en waarvan het van groot belang wordt geacht om te behouden. Alleen erfgoed dat is ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO mag deze titel dragen. Over de hele wereld zijn er 890 plekken die zich Werelderfgoed mogen noemen waarvan 176 natuurgebieden.
Nederland kent tien erfgoederen waaronder het voormalige eiland in de Zuiderzee: Schokland en omgeving, de 19e-eeuwse militaire Waterlinie Amsterdam of De Stelling van Amsterdam, de molens bij Kinderdijk, het Woudagemaal in Lemmer en het Rietveld Schröderhuis in Utrecht.
De Waddenzee als Werelderfgoed
De Waddenzee is sinds 2009 Werelderfgoed en komt in hetzelfde rijtje voor als het Great Barrier Reef in Australië, de Kilimanjaro in Tanzania of de Grand Canyon in de Verenigde Staten. Om op de Werelderfgoedlijst van Unesco te komen moet een gebied heel bijzonder zijn. Het moet unieke natuurwaarden bezitten, intact zijn en verzekerd zijn van een goede bescherming. Blijkbaar voldoet de Waddenzee daar dus aan. De Waddenzee is het grootste aaneengesloten natuurgebied van West-Europa en is in maar liefst drie natuurlijke eigenschappen uniek in haar soort.
Ten eerste is het waddenlandschap jong en oorspronkelijk. Het is ontstaan na de laatste ijstijd zo’n 7000 jaar geleden. Wind, water en getij zorgen dagelijks voor veranderingen in het waddengebied. Nog steeds worden zandplaten en duinen in snel tempo gevormd en afgebroken. Dit maakt de dynamiek van het getijdengebied uniek in zijn soort. Ten slotte kent het gebied een unieke variëteit van planten en dieren in deze plek om te leven, te broeden, te zogen, op te groeien, te ruien of te rusten. Er leven zo’n 10.000 verschillende planten en dieren op het land en in het water van de Waddenzee. Ieder jaar maken maar liefst meer dan tien miljoen trekvogels gebruik van het waddengebied. De Waddenzee is een belangrijke schakel in de Oost-Atlantische route (Flyway) van trekvogels. In 2014 is voor het eerst een grootschalige simultaantelling langs deze route uitgevoerd. Vijftienhonderd vogelaars in dertig landen telden bijna 15 miljoen vogels.
