Hoe smaakt het Wad? Waar gaat het water van uit je mond lopen als je aan eten en drinken van het waddengebied denkt? Puur, natuurlijk, biologisch, gezond en vers, positief voedsel dus. Nogal al verschillend van de fastfoodketens van de wal en de supermarkten met kant-en-klare-maaltijden. Ver weg van de bezorgdiensten UberEats, Takeaway, Thuisbezorgd en Just Eat. Wat zijn de echte mondverwenners op de eilanden en wie zorgen voor de smaken van het Wad? Na Texel, Vlieland en Terschelling aandacht voor Ameland en de waddenkust.
Het zilte land biedt een rijke dis aan kazen, vis, vlees, fruit en groente. De natuur geeft en mens neemt. In deze aflevering gaan we op zoek naar markante mensen die de eilanden op een gezonde manier met hun waddenproducten aan de man en vrouw brengen. We zijn benieuwd of er ook iconen tussen zitten. Ontmoeten we ergens tussen het waddengoud een boegbeeld van de Wadden, een betekenisvolle en invloedrijk ambassadeur?
Amelands Produkt
In het waddengebied beschikt een groot aantal ondernemingen over het keurmerk ‘Waddengoud’. Hiermee heeft de consument duidelijkheid over de duurzaamheid van de geleverde producten en diensten. Op Ameland zijn duurzame bedrijven herkenbaar aan het logo van ‘Het Amelands Produkt’. Dit product wordt op ambachtelijke en duurzame wijze geproduceerd waarbij gebruik wordt gemaakt van eilander grondstoffen. Het resultaat verdient daarom dit Amelander keurmerk. Enkele voorbeelden zijn meerval, roggebrood en mosterd.
Meerval uit Buren
Aan de oostkant van Buren kweken de broers Martin en Peter Metz in hun eigen visvijvers meerval. Deze komt als kleine visje van nog geen 10 gram naar het eiland en groeit in verschillende bassins uit tot grote meervallen met bijzondere koppen. De broers fileren en roken de vis zelf.
Roggebrood uit Nes
In het centrum van Nes is al bijna driehonderd jaar bakkerij De Jong gevestigd. Vanaf 1949 is er een ambachtelijke ijsmakerij bijgekomen met Amelander ijs, gemaakt van boerenmelk van het eiland. Naast brood is De Jong bekend om zijn roggebrood. De grondstof van dit Amelander product komt van de akkers rond Ballum. De lange, wuivende pluimen van de rogge geven de Amelander akkers een speciaal karakter.
Mosterd uit Hollum
Tientallen vrijwilligers zorgen samen voor het zaaien, verbouwen, oogsten en verwerken van mosterdzaad. In de molen in Hollum vermalen de eilander molenaars de zaden tot echte Amelander mosterd, bekend van de zeshoekige potjes. Door toevoeging van ingrediënten als duindoorn, bramen, knoflook en andere producten ontstaat er een mosterd in dertien verschillende smaken.
Waddenkust
Een groot aantal vissers wil tijdens hun werk zo weinig mogelijk schade toedoen aan de bodem, het milieu en aan de vogels en zeezoogdieren. Zij noemen zich Goede Vissers.
In Lauwersoog zijn Jan Geertsema en Barbara Rodenburg al jarenlang actief als duurzame vissers van kokkels, harders, zeebaars en oesters. De wilde oesters rapen ze met de hand op oesterbanken in de Waddenzee. Het zijn Japanse oesters, een soort die wereldwijd veel wordt gekweekt. In Frankrijk wordt de soort ‘creuse’ genoemd. De oesters zijn rond 1980 in de Waddenzee terechtgekomen, waarschijnlijk als ballast in scheepsruimtes. Daarna zijn ze verspreid over het Wad en ontstonden er grote oesterbanken met messcherpe schelpen. Bij laag water vallen de oesterbanken droog en kunnen de vissers de oesters rapen met stevig gereedschap.
Ambachtelijke waddenvissers vissen de kokkels op handkracht met de wonderklauw (een speciaal soort hark) op kokkelbanken in de Waddenzee. Jan en Barbara verkopen de oesters in hun eigen proeflokaal ’t Ailand op Lauwersoog.
Landgoud
In het Groninger kustgebied van de Wadden kom je biologisch geteeld voedsel en drank tegen zoals speltproducten, biologische wijnen, sappen en siropen van de witte aalbes, honing en mosterd. Het biologisch akkerbouwbedrijf Landgoud in het Groningse Kloosterburen is een voorbeeld van welke duurzaam geteelde producten het Groninger land vlak achter de Waddenzee kan opleveren.
Waddengoud
Initiators en drijvende krachten achter het keurmerk van Waddengoud zijn al decennialang Mark van Rijsselberghe van Texel en Henk Pilat uit Buitenpost.
Zij ontwikkelen, promoten en vermarkten producten en diensten uit het waddengebied en de directe omgeving daarvan. Bij diensten kun je denken aan het werk van kunstenaars zoals dichters en fotografen, excursie-arrangementen en verblijfsaccommodaties die een duidelijke link met duurzaamheid en het waddengebied hebben.
De stichting Over’t Wad, verantwoordelijk voor deze site en voor schrijfcursussen, beschikt ook over het keurmerk van Waddengoud.
Eerder verschenen hierover: