Wie zijn de iconen van het Wad: Jan Wolkers, Jan van Vlieland, Hessel van Terschelling, Sytze Schut van Schiermonnikoog of Lenie’t Hart? In aflevering 3 op zoek naar de iconen van het Wad op Vlieland.
Welke mensen van Vlieland zijn iconen van het Wad? Bij onze zoektocht maakt het geen verschil of je er bent geboren en/of er woont. Een icoon van het Wad kan overal voorkomen. Wat telt is populariteit, invloed, bekendheid. Een icoon herken je als een boegbeeld van het Wad.
Vlieland is na Schiermonnikoog de dunst bevolkte gemeente van Nederland. In de zomervakantie wordt het eiland qua bezoekers ongeveer vervijfvoudigd. Jaarlijks komen er tussen de 150.000 en 200.00 bezoekers. Ter vergelijking: op Texel komen 900.000 en op Terschelling 500.000 toeristen. Hoe klein het eiland ook is met zijn 1138 inwoners, het kent een groot aantal beroemdheden van lang geleden tot vandaag. Ik laat er een tiental de revue passeren waarbij ik minstens zoveel mensen ongetwijfeld te kort doe.
Als ik aan het verleden van Vlieland denk, dan denk ik aan Willem de Vlaming, de 17e -eeuwse ontdekkingsreiziger van Vlieland die o.a. Australië in kaart bracht. En aan kunstenaars die vroeger op het eiland verbleven zoals schrijver en huisarts Jan Jacob Slauerhoff die een tijdje op Vlieland werkte als huisarts en de schilderes Betzy Akersloot die eind 1800 en begin 1900 op het eiland woonde en werkte.
De laatste jaren zijn door de populaire televisieserie Dokter Deen van omroep MAX oud-huisarts John Deen en actrice Monique van der Ven onbedoeld onbezoldigde ambassadeurs van Vlieland en dus ook een beetje van het Wad geworden. Zeker populair bij een breed publiek, maar niet met de status van boegbeelden van het Wad.
Tot nu toe ben ik op Vlieland eigenlijk nog geen icoon van het Wad tegengekomen. Wel een heel legertje markante bewoners zoals bagagevervoerder wijlen Wietze de Boer en Maarten Nijman van de Vlieland Expres. Suus Soolsma is ook zo’n markante verschijning op het eiland, in de fanfare, in het chantykoor en in haar winkel van voorheen Foto Hommema.
Bojan Bajic kreeg als vreemde eend in de bijt ver buiten Vlieland bekendheid met zijn Podium Vlieland en Brouwerij Fortuna. Boswachter Anke Bruin van Staasbosbeheer werd zelfs samen met vijf andere Friese vrouwen vereeuwigd in de vorm van een standbeeld op de wal. De makers van het beeld wisten wel waarom: ‘De liefde voor de natuur en het eiland spat van haar af!’. Maar daar mee ben je wat mij betreft nog geen icoon van het Wad.
Elk eiland herbergt stille krachten en mensen achter de schermen die in een redelijk anonimiteit bescheiden mens en dier helpen. Aangespoelde bruinvissen, jonge en oude zeehonden, verstrikte geraakte zeevogels, Willem Stel is altijd behulpzaam als het gaat om dierenhulp. Deze vrijwilliger van Zeehondenopvang Pieterburen en Staatsbosbeheer is ook niet te beroerd om met zijn trekker en aanhangwagen aangespoelde troep op te ruimen. Een jutter met het hart op de goede plek.
Ik kom aan het einde van mijn zoektocht naar iconen van het Wad nog twee bijzondere mannen van Vlieland tegen. Bakkerszoon Harry Westers (1950, Oude Pekela) was dankzij vader Erno Westers in 1968 op 18-jarige leeftijd eigenaar van Hotel De Wadden. Ruim vijftig jaar later bezitten Harry, zijn vrouw Jennifer en hun gezin vijftien hotels en enkele café-restaurants onder de bedrijfsnaam van WestCord. De Cord in deze firmanaam slaat op de heer Van der Schoot, ooit reder en nog steeds stille vennoot van WestCord met 32% van de aandelen. Vlieland was de bakermat van het concern met Hotel De Wadden en het na vijftien jaar juridische strijd met natuurbeschermers gevestigde Hotel Seeduyn aan de Noordzee. Daarna volgden vestigingen op Terschelling en Ameland, in Amsterdam, Rotterdam, Delft, Leeuwarden en sinds kort in Groningen. De omzet van WestCord bedraagt meer dan 100 miljoen. Bepaald geen kleine jongen dus.
De tegenpool van Westers is Jan Houter die acht jaar na zijn geboorte in Hoorn, in 1952 met zijn vader en moeder naar Vlieland verhuisde. Via zijn ouders belandde Jan in de VIVO-winkel en de groothandel in bier en frisdranken. Jan Houter werd bekend als fietsenverhuurder Jan van Vlieland en organisator van talloze eilander activiteiten. Met zijn zoons wist hij de nodige horeca-accommodaties in de PC Hoofstraat van Vlieland te verwerven. In het openbare leven en in de media wist Houter veel aandacht op zich te vestigen als schrijver, spreker, vriend van Sinterklaas en hoofdredacteur van Vlieland Magazine.
Zijn echte passie was en is schrijven over historische onderwerpen die te maken hebben met Vlieland. Zijn omvangrijke Geschiedenis van de Wadden. Canon van de Wadeneilanden lijkt vooralsnog de kroon op zijn journalistieke werk.
Icoon?
Als ik moet kiezen wie van de markante Vlielanders, (oud-) eilandbewoners en Vlielandbezoekers een echte icoon van het Wad genoemd kan worden, dan betitel ik eilandbewoner Harry Westers als een Nederlandse horeca-icoon en kies ik Jan Houter als kandidaat-icoon van het Wad. Hij blaast immers een stevige partij mee in het orkest van de notabelen van het Wad.
Ik ga verder op zoek naar andere kandidaten voor de titel van icoon van het wad. Ik ben benieuwd wie u zou kiezen. U kunt binnenkort stemmen op uw icoon van het Wad op deze site.
Willem Stel natuurlijk! De meest iconische Vlielander en de man die 24 uur per dag, 365 dagen per jaar de zeehonden op het eiland beschermt… De man die geen enkel commercieel belang dient maar puur vanuit zijn eigen overtuiging en passie zich inzet voor de natuur en de dieren op zijn eiland. Dat is pas een icoon. Waarom wordt hij niet genoemd? Ik mis hem echt in dit artikel!