Wie zijn de iconen van het Wad: Jan Wolkers, Jan van Vlieland, Hessel van Terschelling, Sytze Schut van Schiermonnikoog, Lenie ‘t Hart of de oprichter van de Waddenvereniging? In de een na laatste aflevering van onze vervolgserie over de iconen van het Wad aandacht voor mensen die landelijk actief zijn in waddenzaken.
Bij onze zoektocht naar de iconen van het Wad maakt het voor ons geen verschil of je op een eiland bent geboren of er woont. Een icoon van het Wad kan overal voorkomen. Wat telt is populariteit, invloed, bekendheid en of je als een boegbeeld gezien wordt van het Wad.
Natuurmonumenten
In het waddengebied zijn veel organisaties actief om het unieke natuurgebied van de internationale Waddenzee te beschermen. Te denken valt aan Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten, de beheerder van nationale parken op o.a. Schiermonnikoog en Texel.
Als je aan de organisatie Natuurmonumenten denkt, kom je bij een van haar oprichters: Jacobus Pieter Thijsse, schrijver, onderwijzer en natuurbeschermer. Hoewel hij vooral Texel bewonderde, heeft Thijsse met al zijn natuurboeken een belangrijke bijdrage geleverd aan natuurbehoud van unieke gebieden in Nederland waaronder de Waddeneilanden.
De meest vanzelfsprekende bewaker van het wad is de Waddenvereniging. Het was de 16-jarige Kees Wevers die in 1965 in de krant aandacht vroeg voor de Wadden als protest tegen plannen om het wad tussen Friesland en Ameland in te polderen. In hetzelfde jaar werd de Waddenvereniging in Harlingen opgericht door Wevers, Jan Abrahamse en anderen.
Iconen van de Waddenvereniging zijn de voormalige directeur en de huidige hoofdredacteur van het Wadden Magazine Hans Revier en zijn voorganger bij het Waddenbulletin, Jan Abrahamse. De laatste wordt gezien als een van de grondleggers van het wadlopen in de jaren vijftig en zestig. Wijlen Abrahamse stond ook aan de basis was van de Waddenvereniging.
De ultieme icoon?
Lenie ’t Hart heeft vanuit het Zeehondencentrum Pieterburen nationale bekendheid gekregen met haar niet aflatende strijd voor de opvang van verzwakte zeehonden. De door haar beleden opvattingen werden echter wetenschappelijk betwist. Iets waar veel Nederlanders qua gevoel en beleving niet zo’n boodschap aan hadden waardoor de zeehond zelf de ultieme icoon van het wad lijkt te zijn geworden.
Wetenschappers
Voor het behoud en herstel van de wadden als natuurgebied vervullen wetenschappers een belangrijke bron voor de beleidsmakers. Een heel leger aan studenten en wetenschappers doet op hogescholen en universiteiten al decennialang onderzoek naar ontwikkelingen op het gebied van ecologie, visserij, economie, waterkwaliteit, klimaat en cultuur. We lichten er een paar bijzondere wetenschappers uit.
Professor Wim Wolff (1940-2018) was een grootheid in de wereld van bescherming, beheer en onderzoek van estuaria, in het bijzonder de Waddenzee. Als hoogleraar heeft hij zich onvermoeibaar ingezet voor een wetenschappelijk onderbouwde visie op het beheer van de Waddenzee. Mede dankzij hem heeft de Waddenzee zijn belangrijkste natuurlijke rijkdommen behouden, en is het nog steeds één van de weinige relatief natuurlijke mariene kustsystemen in West-Europa.
De afgelopen tien jaar is het onderzoek naar de Waddenzee ondergebracht in de Waddenacademie. Vooraanstaande en invloedrijke hoogleraren zijn in dit verband Piet Hoekstra, Katja Philippart, Meindert Schroor, Jouke van Dijk en Pier Vellinga.
Min of meer in het voetspoor van wijlen Wim Wolff is Theunis Piersma getreden. Ook hij is bioloog, hoogleraar, verbonden aan de Rijksuniversiteit van Groningen en een sterke pleitbezorger voor natuurherstel in de Waddenzee en andere wetlands in de wereld. Piersma houdt zich met name bezig met de ecologie van trekvogels zoals de kanoetstrandloper, de grutto en de lepelaar. Zijn onderzoek richt zich onder meer op de verspreiding en het trekgedrag van wad- en weidevogels en hoe dit samenhangt met klimaat, voedselaanbod, roofvijanden en de genetica van de dieren. Net als Wim Wolf vroeger is Theunis Piersma nu actief betrokken bij concrete vraagstukken van natuurbescherming zoals bleek uit zijn succesvolle pogingen de mechanische kokkelvisserij uit de Waddenzee te bannen.
Eilandgasten
Een groot aantal Bekende Nederlanders heeft zijn of haar hart verpand aan de wadden. Terschelling is het favoriete eiland van nogal wat (oud-)ministers als Hans Wiegel, Lodewijk Ascher, minister-president Rutte en Bekende Nederlanders als Frederique Spigt, Jort Kelder, Frits Wester, leden van Bløf.
Milieudeskundige Wouter van Dieren heeft zijn roots op Terschelling. Zijn vele publicaties over het waddengebied en de oprichting van het Springtij Forum getuigen van grote liefde voor het unieke natuurgebied van de wadden.
Vlieland herbergt coryfeeën als Robert- All you need is love– ten Brink, Monique- dokter Deen– van der Ven en Vonne – Eilandgasten, De avondboot– van der Meer. Schiermonnikoog wordt frequent bezocht door theatermaker Bert Visscher.
Burgemeesters
De burgemeesters van de eilanden zijn vaak in beeld bij rampen en bijzondere evenementen. De laatste jaren waren de burgemeesters van Terschelling en Schiermonnikoog, Bert Wassink en Ineke van Gent duidelijke pleitbezorgers van veiligheid en natuurherstel – en behoud. In het recente verleden was de vroegere burgemeester van Ameland, Albert de Hoop, ook een waddenlobbyist met gezag.
Verkiezing
Wie bepaalt eigenlijk wie een icoon is? Wat ons betreft mag u het zeggen wie de icoon van het waddengebied is. De tijd zal het leren wie in ons collectieve geheugen achterblijft. De verkiezing van de icoon van het Wad kan beginnen. In de laatste aflevering van deze serie kunt u binnenkort uw stem uitbrengen. Uit de 90 kandidaat-iconen van het Wad heeft Over ‘t Wad een selectie van elf genomineerden gemaakt. Nog even en de keuze is aan u.