MARKTWERKING BUITEN WERKING OP DE WADDENZEE

In het jaar dat de veerdienst Harlingen- Terschelling 100 jaar bestaat, verschijnt op 18 november bij uitgeverij Louise De slag om de veerboten. De geschiedenis van de Eigen Veerdienst Terschelling versus Rederij Doeksen 2005-2014 van voormalig directeur van de Waddenvereniging Henk Tameling. In het boek reconstrueert Tameling hoe fietsenverhuurder Bernard Haantje, pomphouder Piet Smit en maritieme bevrachter Erwin Rob jaren werkten aan hun ideaal van een eigen veerdienst tussen Terschelling en Harlingen. Ze streden met uiteenlopende motieven voor eerlijke concurrentie op zee en tegen het monopolie van de honderd jaar oude rederij van de familie Doeksen.

POLDEREN IN EEN MIJNENVELD

Na 29 rechtbankzittingen, mediationpogingen en geheime onderhandelingen besluit de onderhandelaar van de minister tot een snelkookprocedure in Hotel van der Valk in de Wieringermeer. Gedurende een avond en een nacht worden EVT en Doeksen door directeur Michele Blom van Infrastructuur en Milieu onderdruk gezet om een akkoord te sluiten. De minister en de

staatssecretaris hebben haast. Bernard Haantjes en Piet Smit niet. Ze hebben informatie uit Europa die hun positie ijzersterk maakt. Zonder resultaat verlaten de onderhandelaars de vergaderruimtes in de polder. De regering wil Europa voor zijn en de landsadvocaat wordt aan het werk gezet om een uitkoopregeling te maken.

UITGEKOCHT

Op 3 april 2014 zetten ondernemers, bestuurders en reders ’s avonds laat hun handtekening onder een overeenkomst met een waarde van €9 miljoen euro. Tot op het laatste moment onderhandelen twee mannen over nog eenzelfde bedrag van Doeksen en Wagenborg. Bijna 20 miljoen gaat uiteindelijk naar 21 aandeelhouders van de EVT in ruil voor het staken van alle vervoer van passagiers in het Waddengebied.

ONVRIJE MARKT

Het passagiersvervoer naar de Waddeneilanden, met uitzondering van Texel, blijft vanaf 2014 vijftien jaar in handen van Doeksen en Wagenborg. Onderhands gegund, zonder mededinging. In strijd met Europese regels over vrije concurrentie. Daar waar Rutte 1 de vrije marktwerking op alle gebieden

van het openbare leven (energie, vervoer, gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang) als regeringsbeleid met stip op nummer 1 zet, heeft de familie Doeksen bijna veertig jaar lang als de KLM kunnen opereren terwijl de eilander easyJets maximaal gehinderd werden op een vrije markt die volledig op slot zat.

2029?

De strijd om de veerboten op het Wad krijgt binnenkort een vervolg: in 2029 zijn de concessies voor de waddenveren van Rederij Doeksen (Vlieland en Terschelling) en Rederij Wagenborg (Ameland en Schiermonnikoog) verlopen. In de komende kabinetsperiode moet beslist worden onder welke voorwaarden de concessieprocedure gaat verlopen. Dit roept vragen op als: Komt er marktwerking op de Waddenzee? Krijgen de provincies Groningen en Friesland en de Waddeneilanden een vorm van zeggenschap over de concessies? Krijgt de belastingbetaler inzage in de boekhouding van de waddenrederijen? Gaat de geschiedenis van de EVT zich herhalen? Op Ameland heeft een groep ondernemers zich verenigd om een eigen Amelander Veerdienst te realiseren in 2029.

De slag om de veerboten is het resultaat van drie jaar bronnenonderzoek en vijftig gesprekken met betrokkenen, – voor- en tegenstanders van de EVT-.

Een non-fictieboek over de mannen van de EVT en de honderdjarige geschiedenis van Rederij Doeksen. www.uitgeverijlouise.nl